Agroforestry in Vlaamse velden
Landbouwers maken gebruik van agroforestry of boslandbouw om koolstof in de bomen en bodem vast te leggen in Vlaanderen. Ze planten houtkanten* en hagen langs hun percelen en bomen op graasweides. Die houtkanten en bomen zorgen vervolgens voor opname van CO2 uit de lucht en leggen deze vast in hun biomassa en in de bodem.
*Houtkant = dichte houtgewassen breder dan één bomenrij
- Hoeveelheid CO2 die met dit project wordt vastgelegd door bomen en in de bodem bedraagt407 Ton
- Haag en/of houtkant wordt aangelegd met een totale lengte van1200 meter
- Uw CO2 uitstoot wordt uit de lucht gehaald en vastgelegd dankzij de noeste arbeid van5 boeren
- Biodiversiteit, we planten26 verschillende soorten
- Realisatie van 10 ha agroforestry
Sleedoornpage
Deze zeldzame dagvlinder heeft, zoals zijn naam doet vermoeden, sleedoorn nodig. Het is zijn waardplant* en bovendien eentje die zich goed leent voor in houtkanten. Ook andere soorten typisch voor hagen en houtkanten kunnen deze mooie fladderaar van voedsel voorzien.
Foto: Vilda – Jeroen Mentens
*Sommige organismen zijn voor hun voedsel afhankelijk van één of enkele plantensoorten. Deze plant(en) noemen we dan de waardplant(en) van deze soort.
Boslandbouw
Agroforestry, ook wel boslandbouw genoemd, is een landbouwmethode waarin bomen een belangrijke rol spelen en gecombineerd worden met een landbouwgewas of landbouwdieren.
Bomen spelen een grote rol in het landbouwgebied. Ze zorgen, naast het hout, de vruchten en noten die ze kunnen opbrengen, ook nog eens voor biodiversiteit, schaduw, waterhuishouding, meer bestuivers en zoveel meer.
Meer weten over hoe dit gebeurt in Vlaanderen vind je via onze website Klimaatneutrale bedrijven via koolstofopslag in boslandbouw – BOS+ (bosplus.be)
Boer Frank
Frank droomt er van zijn weides te beplanten met hoogstam appelaars voor ciderproductie, en zijn koeien te laten grazen in de beschutting van de bomen.
Boerin Isabelle
Isabelle wil de transitie maken naar een meer natuurinclusieve landbouw, met veel aandacht voor een gezonde bodem.
Boer Dieter
Dieter wil rondom de graasweides voor zijn runderen en schapen hagen aanplanten om het welzijn van zijn dieren te verhogen en het landschap nog biodiverser te maken.
Boerin Veerle
Veerle neemt het melkveebedrijf van haar vader over, met daarbij de gewoonte om veel bomen en extra hagen aan te planten.
Boer Simon
Simon heeft langs een aantal van zijn percelen eerder al houtkanten aangeplant. Hij plant er nog extra: ze mogen breed uitgroeien, en hij houdt ze in cyclisch hakhoutbeheer.
Pilootproject
Boslandbouw wordt in Vlaanderen nog niet veel toegepast, slechts een 100-tal landbouwers heeft de transitie gemaakt. Ook koolstof compenseren via boslandbouw is nog een zeldzaamheid. Via dit project willen we de investeringen in de transitie naar agroforestry mogelijk maken via een vergoeding voor de landbouwer voor de koolstof die de aangeplante bomen en struiken vastleggen. We werken samen met wetenschappers die data verzamelen binnen dit project en zo de inschattingen accuraat kunnen uitvoeren.
Foto: Vilda – Yves Adams
Monitoring
Binnen het project wordt berekend hoeveel koolstof er wordt opgeslagen op de boslandbouwpercelen. De volledige hoeveelheid koolstof wordt opgeslagen op 10, 20 of 30 jaar, afhankelijk van de voorkeur van de boer. Hiervoor wordt kennis gebruikt uit literatuurstudies, veldmetingen en simulaties met behulp van de koolstofrekenmodule CARAT (CARbon Agroforestry Tool).
De vastgelegde koolstof zal gemonitord worden op jaar 5 en jaar 10 na aanplant om de effectieve evolutie in koolstofstock van deze percelen nauwkeurig op te volgen en toekomstige inschattingen verder te verbeteren. Zo zal deze bestaande tool dankzij dit project verder op punt gesteld worden. Meer info via Climate neutral enterprises through carbon storage in agroforestry – ILVO Vlaanderen
Waarom is dit project zoveel duurder dan het tropische?
Herbebossing in tropische gebieden is een veel voorkomende manier om CO2-vastlegging te realiseren. Ook BOS+ heeft zulke projecten lopen. De kostprijs per ton opgeslagen CO2 ligt in deze projecten lager dan in dit project, omdat het aanplanten van bomen en struiken in tropische gebieden minder geld kost dan in Vlaanderen, door een lagere prijs van grond, materiaal en arbeid.
De kostprijs per ton opgeslagen CO2 in dit project ligt ook hoger dan verschillende andere carbon farming projecten in Vlaanderen. Die projecten zetten in op koolstofopslag in de bodem door het inwerken van organisch materiaal of verminderde bodembewerking. Dit zijn maatregelen die veel minder inspanning en middelen vragen, waardoor de kostprijs voor de landbouwer lager ligt. Dit project slaat vooral koolstof op in levende bomen en struiken die lange tijd blijven staan, wat duurder is. Deze vorm biedt dan wel weer meer zekerheid op langetermijnvastlegging dan andere manieren van carbon farming.
Bovendien wil dit project de landbouwers niet enkel vergoeden voor de CO2-vastlegging, maar houdt het ook rekening met de vele andere voordelen die bomen en struiken op landbouwpercelen leveren: kleuren van het landschap, bieden van nest- en schuilplek voor fauna en flora, vasthouden van grondwater, bescherming tegen erosie en uitdrogen, …. Door te kiezen voor dit project, kies je dus voor een ambitieus project dat overheen een lange termijn koolstof opslaat in Vlaanderen en houtige aanplantingen naar waarde schat.
